Help, je opdrachtgever is failliet!

[Audrey Wagtberg Hansen]

We hebben het net zelf meegemaakt, in deze tijden van crisis kan het gebeuren dat je opdrachtgever failliet gaat. Nog openstaande facturen voor reeds verrichte werkzaamheden worden dan door de opdrachtgever niet meer voldaan. Indien je met meerdere partners samenwerkt, kun je afhankelijk van je contractuele positie tegenover derden nog een leveringsverplichting hebben (dat betekent: werken zonder zicht op loon). Mogelijk heb je (een deel van) de werkzaamheden doorbesteed aan een vakgenoot. Dan heb je tegenover die collega een betalingsverplichting terwijl je inkomsten zijn weggevallen. Of je zit plots met een groot gat in je bedrijfsagenda, omdat het faillissement een langlopend project treft.

Hoe kun je jezelf tegen deze situatie indekken?

- Neem in je Algemene Leveringsvoorwaarden een retentierecht op: alle geleverde producten en diensten blijven jouw eigendom totdat de kosten volledig zijn voldaan.

- Factureer niet uitsluitend achteraf, maar declareer een voorschot.

- Veel vakorganisaties bieden leden gratis juridisch advies of ondersteuning. Maak daar gebruik van.

Belang van een goede betalingsadministratie

Vooral bij langlopende projecten is het gebruikelijk om eerst een voorschotfactuur in te dienen en daarna regelmatig vervolgdeclaraties te sturen, bijvoorbeeld maandelijks. Gaat een opdrachtgever onverhoopt failliet, dan zijn de reeds verrichte werkzaamheden al vergoed en blijft je strop enigszins beperkt. Belangrijk is dan wel: een goede administratie bij te houden en in je facturen een betalingstermijn te hanteren. Wordt die overschreden, stuur dan tijdig een herinnering.

Meestal is een beleefde mondelingen of schriftelijke herinnering voldoende. Wanneer een opdrachtgever echt een achterstand met betalen heeft, kun je aangeven de werkzaamheden tijdelijk te zullen staken totdat een factuur is voldaan. Bij betalingsachterstand is het zinvol de status van het bedrijf te controleren bij de Kamer van Koophandel, waar surseance van betaling en faillissementen worden geregistreerd.

Van opdrachtnemer naar schuldeiser

Dit is belangrijk, omdat je bij een faillissement weinig kans hebt om je geld alsnog te vorderen. De gelden (boedel) wordt door een curator verdeeld over de schuldeisers (dat wil zeggen, wat overblijft nadat het salaris van de curator is voldaan). In de verdeelsom die volgt, gaan eventueel openstaande salarissen van personeel van de opdrachtgever voor, evenals vorderingen van banken (die de onderneming tegen onderpand krediet hebben verleend), van de belastingdienst etc. Helemaal achteraan komen de overige schuldeisers, en dan valt er meestal niets of nog maar een zeer klein percentage te verdelen.

Doorstart ?

Soms wordt een faillissement gevolgd door een doorstart, een overgang naar een nieuwe rechtspersoon. Het nieuw gevormde bedrijf hoeft zich niets meer van de schuldeisers van het opgeheven bedrijf aan te trekken. Omdat het niet vanzelfsprekend is dat bij een doorstart jouw contactpersonen in functie blijven of zich loyaal opstellen, kan het helaas gebeuren dat het bedrijf kan doorwerken en zelfs het oude project kan voortzetten, zonder jou daar nog voor te vergoeden of daar opnieuw bij te betrekken.